Succesvol ondernemen in het basisonderwijs in 5 stappen

Een 5-stappenplan voor ondernemers in het basisonderwijs met praktijk voorbeelden van Onderwijs in Beeld.

Door Stijn Dautzenberg op 5 juni, 2022

Succesvol ondernemen in het basisonderwijs

Veel mensen willen graag ondernemen, maar zetten nooit de grote stap omdat ze niet goed weten waar ze moeten beginnen. Ze maken een logo met visitekaartjes en dromen over succes zonder een plan om dat succes te bereiken. Het succes blijft uit, alles blijkt meer tijd te kosten en de motivatie verdwijnt.

In dit stappenplan onthullen we een strategie om een succesvol bedrijf op te richten in het basisonderwijs met praktijkvoorbeelden over ons eigen bedrijf “Onderwijs in Beeld”.

Waarschuwing: Stel jezelf de volgende vraag voordat je gaat ondernemen: “Ben je bereid om iedere week minstens 60 uur te werken en alles op te geven?”. Is het antwoord “nee”, denk dan nog eens heel goed na of dit wel de juiste stap is voor jou, je vrienden en familie.

  1. Bedenk een oplossing voor het meest urgente en belangrijke probleem

    In deze stap ga je op zoek naar het meest urgente en belangrijke probleem binnen jouw niche. Om dit probleem te identificeren is het essentieel om al jouw aannames over de sector te vergeten.

    Marktonderzoek

    Je organiseert minstens 100+ kwalitatieve gesprekken met verschillende mensen binnen de sector met als doel om zoveel mogelijk over die mensen te leren. Welke uitdagingen heeft deze persoon? Waarom heeft hij deze uitdagingen? Hoe lost de persoon dit probleem op dit moment op?

    Schrijf het fundament

    Na deze gesprekken schrijf je een thesis over jouw oplossing voor het geïdentificeerde meest urgente en belangrijke probleem. Welk probleem probeer je op te lossen? Waarom is dat belangrijk? Hoe ziet de huidige situatie van de klant eruit? Hoe ziet de gewenste situatie eruit? Hoe ga je dit probleem oplossen?

    Ga op zoek naar klanten

    Je toetst deze oplossing bij de mensen die je de afgelopen periode hebt gesproken. Zijn er mensen binnen deze groep bereid om tijd en/of geld te investeren in de ontwikkeling van jouw oplossing? Is het antwoord op deze vraag “nee”, dan herhaal je het hele proces.

    Onderwijs in Beeld - September 2020 - December 2020

    Onderwijs in Beeld startte haar marktonderzoek in september 2020. Een tumultueuze tijd in het onderwijs door de snelle opkomst van Covid-19 en de grote uitval van docenten op basisscholen. Gedurende drie maanden werden er gesprekken gevoerd met leerkrachten, ICT-coördinatoren, pabostudenten en schoolleiders.

    We identificeerden twee problemen:

    • Onderwijs op afstand met beperkte digitale vaardigheden.

    • De leescrisis: De leesvaardigheid daalt al jaren en Nederlandse kinderen ervaren het minste leesplezier te wereld.

    Onderwijs in Beeld koos voor de ontwikkeling van een oplossing voor de leescrisis omdat dit probleem ook over tien jaar nog het basisonderwijs zou domineren. De oplossing automatiseerde leestoetsen waarbij leerlingen konden voorlezen uit een willekeurig leesboek. Leerkrachten zouden enorm veel tijd besparen en toetsen zouden veranderden in oefeningen waardoor de prestatiedruk zou verdwijnen.

    We schreven een thesis over leessoftware in het basisonderwijs en fietsten door heel Utrecht om persoonlijk brochures aan honderd scholen te overhandigen. De thesis overtuigde drie van deze basisscholen om tijd te investeren in de ontwikkeling van de oplossing. Dit was het signaal dat we een goede oplossing hadden gevonden voor het meest urgente en belangrijke probleem binnen het basisonderwijs.

    De thesis vormt het fundament van Onderwijs in Beeld en is afgezien van spelling sinds december 2020 niet meer veranderd.

  2. Ontwikkel een Minimal Viable Product

    Nadat je een oplossing voor het meest urgente en belangrijke probleem binnen jouw niche hebt bedacht ga je aan de slag met de ontwikkeling. Dit is een lastige fase waarin je inkomen beperkt is en je minstens 60 uur per week moet werken. Hoe overbrug je deze periode en hoe ontwikkel je een oplossing die in lijn ligt de verwachtingen van je klanten?

    Co-ontwikkeling

    De meest gemaakte fout in de ontwikkelingsfase is dat ondernemers zichzelf een jaar lang opsluiten om hun oplossing te ontwikkelen zonder goed te communiceren met hun klanten. Na een drukke periode presenteren de ondernemers vol trots hun oplossing, maar melden de klanten dat dit niet is wat ze hadden verwacht. Een mokerslag voor je motivatie en portemonnee. Dit is het eindstation voor jouw onderneming. Hoe voorkom je deze situatie?

    Het is essentieel om je oplossing samen met je klanten te ontwikkelen. Zodoende blijven je klanten betrokken en kunnen ze tijdig bijsturen wanneer je een denkfout hebt gemaakt. Je presenteert iedere twee weken (sprint) wat je de afgelopen sprint hebt gebouwd en wat je de komende sprint gaat ontwikkelen.

    Pivot op het juiste moment

    De impact van de tips die je klanten tijdens deze fase met je delen varieert enorm. Sommige tips hebben enkel betrekking op de vormgeving terwijl andere inzichten een fundamentele aanname over jouw niche onderuit halen. Wanneer dit laatste gebeurt moet je je plan drastisch aanpassen. Dit wordt ook wel een “pivot” genoemd.

    Faal je om zo’n pivot te herkennen of negeer je het bewust doordat je een tunnelvisie hebt ontwikkeld voor je huidige oplossing dan zal je onderneming de eindstreep niet halen. Over het algemeen pivot een onderneming minstens één keer.

    Onderwijs in Beeld - Januari 2021 t/m December 2021

    Onderwijs in Beeld ontwikkelde haar oplossing samen met haar klanten in de periode januari t/m juli 2021. Iedere twee weken presenteerden ze hun voortgang en maakten ze een samenvattende video voor hun klanten. Dit was een uitstekend middel om iedereen betrokken te houden en feedback te ontvangen.

    In de zomervakantie van 2021 besloten ze om een drastische pivot uit te voeren. Het initiële idee van de geautomatiseerde leestoetsen was succesvol ontwikkeld, maar kon niet succesvol worden door de afhankelijkheid van auteursrechten die uitgeverijen niet wilden delen met een jonge organisatie. Onderwijs in Beeld besloot daarom om een oplossing te ontwikkelen voor de basis van het leesonderwijs: de schoolbibliotheek.

    De oplossing voor de schoolbieb en het leesplezier bouwde voort op de infrastructuur van de initiële oplossing en werd in drie maanden uit de grond gestampt (september t/m december 2021).

  3. Launch een Minimal Viable product

    Proficiat! Het moment waar je een jaar lang naartoe hebt gewerkt is daar: de launch van jouw oplossing. Dit is niet eindstation, maar slechts het begin van de zwaarste fase. Alles gaat fout en er moet veel verbeterd worden...

    Publiceer met schaamte

    Een minimal viable product is een oplossing met de minimale functies die nodig zijn om de oplossing in de praktijk te gebruiken. Dat betekent dat de oplossing nog fouten bevat en veel werk nodig heeft.

    Het liefst publiceer je de oplossing nog niet omdat je weet hoeveel hoofdpijn dit gaat opleveren, maar de feedback die je ontvangt doordat jouw klanten de oplossing in de praktijk gaan gebruiken is goud waard. Publiceer daarom met schaamte om zoveel mogelijk feedback uit te praktijk te verzamelen.

    Feedback is goud waard

    De feedback die je van je klanten ontvangt, is goud waard. Men zegt ook wel dat de start-up die het snelst leert uiteindelijk de race wint. Het is daarom essentieel om lengte van de feedback-loop te minimaliseren.

    Je verkort de feedback-loop door jezelf zo toegankelijk mogelijk te maken. Ben altijd belbaar en gebruik bijvoorbeeld een chatservice zoals Discord of Whatsapp Business. De keuze voor het platform is afhankelijk van je niche. Je klanten lopen ook in hun vrije tijd met vragen in hun hoofd en een dergelijk platform biedt hen de kans om deze vragen te stellen wanneer ze op komen dagen. Ben daarom niet verbaast wanneer je buiten de werkuren om 20.00 uur ‘s avonds of zondagmiddag een bericht via de chatservice ontvangt.

    Doordat je altijd bereikbaar bent en er nog veel uitdagingen verholpen moeten worden, zal dit de zwaarste periode worden tijdens de ontwikkeling van je onderneming. Overdag communiceren en ‘s nachts werken. Je ontkomt er niet aan.

    Onderwijs in Beeld - januari 2022 - juni 2022

    Onderwijs in Beeld publiceerde de Leesapp in januari 2022. Dit was het startschot voor een helse periode waarin we dag in dag uit om half drie ‘s nachts gingen slapen en om half negen ‘s ochtends wakker werden gebeld met een nieuw probleem. Deze intensieve periode was enorm belangrijk voor de vorming van onze oplossing.

    De school die als eerste startte met de implementatie van de Leesapp was Jenaplanschool Wittevrouwen in Utrecht. Deze school was de perfecte school voor deze fase doordat ze enorm complex was. Dit was een grote basisschool met 750 leerlingen en twee locaties. Ze gebruikten alle technologieën: Microsoft, Google, Chromebooks, tablets en telefoons.

    Door dagelijks intensief contact te houden met deze school, pasten we langzaam de Leesapp aan op het proces binnen hun basisschool. Momenteel werkt het daar zo goed dat ze iedere vijf seconden een boek kunnen innemen en uitlenen via hun telefoon. Na de paasvakantie leende ze op één dag bijvoorbeeld 250 boeken uit.

  4. Bewijs de unit-case

    Het kostte enorm veel persoonlijke aandacht, maar je hebt de oplossing op een succesvolle manier geïmplementeerd bij een klant. Dit proces was arbeidsintensief en niet schaalbaar. Hoe bouw je een unit-case waarbij je een gelukkige klant creëert op een voorspelbare en winstgevende manier?

    Ontwikkel schaalbaar instructiemateriaal

    Stel jezelf bij ieder telefoontje de volgende vraag: Was dit maatwerk of hebben meerdere klanten dit probleem? Is het laatste antwoord van toepassing dan is het zaak om het antwoord te documenteren zodat je je klanten in het vervolg kunt doorverwijzen naar de uitwerking via een helpdesk of e-mail.

    Zoek winstgevende saleskanalen

    Tot nu toe heb je je klanten op een zeer persoonlijke wijze benaderd, maar de kans is groot dat deze benadering niet winstgevend is door de prijs van je oplossing. Welke extra saleskanalen zou je kunnen aanboren?

    • E-mails

      Een standaard benadering is het sturen van e-mails naar honderden adressen. De waarde, lengte en personalisatie van je e-mail zijn doorslaggevend. Een korte, persoonlijke e-mail die de ontvanger helpt (niet verkoopt) levert zeer positieve reacties en bedankjes op.

    • Advertenties

      Advertenties in vakbladen en op social-media zijn een goede manier om aandacht te werven voor je oplossing. De kosten kunnen snel oplopen dus het is cruciaal om je doelgroep specifiek te benaderen.

    • Partners

      Een andere benadering is het zoeken van partners. Partners die een ander of aansluitend product verkopen aan dezelfde doelgroep. Je kunt samen met deze partners onderling leads delen met of zonder beloning. Het is belangrijk dat iedereen beter wordt van de samenwerking.

    • Webinars

      Persoonlijke (digitale) presentaties zijn arbeidsintensief. Het is efficiënter om deze presentaties te groeperen. Tijdens een webinar houd je een presentatie voor meerdere leads tegelijk. Doordat het geen één-op-één gesprek betreft, ligt de drempel om aan te sluiten lager. Alle verkoopkanalen (e-mail, advertenties, partners) sturen leads naar deze webinars.

    Onderwijs in Beeld - Mei 2022 t/m September 2022

    Om de ondersteuning van klanten te verbeteren, schreef Onderwijs in Beeld de complete schoolbieb gids. Een compleet artikel dat alle vragen beantwoord over het opzetten, beheren en onderhouden van een schoolbibliotheek.

    Onderwijs in Beeld vond haar partners bij de verschillende partijen in Nederland die schoolbibliotheken verzorgen. Denk aan lokale kinderboekwinkels en Leesvink. Er zijn iedere week slechts een paar basisscholen in Nederland op zoek naar een systeem zoals de Leesapp en de partners helpen om deze basisscholen te vinden.

    Daarnaast leveren e-mails een zeer voorspelbaar aantal leads per week op. Na de zomervakantie zullen er iedere week webinars georganiseerd worden.

  5. Opschalen

    Onderwijs in Beeld zit momenteel nog niet in deze fase en daarom is deze stap nog niet uitgewerkt.